نوشته‌ها

ماشين‌هاي جديد لیتوگرافی

ماشين‌هاي جديد لیتوگرافی

ليتوگرافي كشور؛ چشم‌ به‌راه ماشين‌هاي جديد

ماشين‌هاي جديد لیتوگرافی

ماشين‌هاي جديد لیتوگرافی

صنعت چاپ از ابتداي تاسيس،‌ بارها دچار تغيير و تحولات نرم‌افزاري و سخت‌افزاري شده است. در چند سال اخير، اين صنعت در بخش پيش از چاپ «ليتوگرافي» با فراز و فرودهاي بسياري همراه بوده است. ورود دستگاه‌ها و ماشين‌آلات جديد و مجهز به فناوري‌هاي ‌روز، از دغدغه‌هاي اصلي دست‌اندركاران اين حوزه بوده است؛ آمالي كه هيچگاه به طور كامل محقق نشده است.
نمونه‌اي از دستگاه پليت ستر

نمونه‌اي از دستگاه پليت ستر

به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، دستگاه‌هاي جديد CTP كه در ليتوگرافي كاربرد دارند، هر روز به فناوري‌هاي جديد مجهز مي‌شوند، تنوع در تكنولوژي تصويرگذاري، منابع نور، سرعت تصويرگذاري، پليت‌هاي گوناگون با روش‌هاي متفاوت استفاده و ظهور، شمارگان چاپ متفاوت و هزينه‌هاي متفاوت استفاده از دستگاه باعث ايجاد نوعي سردرگمي براي خريداران ايراني اين دستگاه‌ها شده است؛ به اين معني كه سرعت به‌روز رساني دستگاه‌هاي صنعت چاپ در كشور با پيشرفت‌هاي سرسام‌آور فناوري‌هاي جهاني، هيچگاه هماهنگ نبوده است.

محمد فتحعليان، كه چند سالي است در حوزه ليتوگرافي فعاليت مي‌كند، با اشاره به ورود دستگاه‌هاي ليتوگرافي جديد در بازار مي‌گويد: بخش عمده‌اي از دستگاه‌هاي موجود در كشور به فناوري ليزرهاي بنفش مجهزند؛ اما اطلاعات كاربران دستگاه‌ها (ليتوگرافان) از اين فناوري بسيار كم است.

وي ادامه مي‌دهد: هر يك از تكنولوژي‌هاي موجود، مزايا و نقاط ضعف خود را دارند، به همين دليل هر يك از خريداران بايد با توجه به نياز و شرايط خود، دستگاه مناسب را انتخاب كنند.

فتحعليان با اشاره به فناوري «پلیت ستر» توضيح مي‌دهد: با ورود اين فناوري جديد به بازار، تحول عظیمی رخ داده است، به طوري كه برخي تولیدکنندگان با مسايل جدید مواجه شده‌اند؛ مسايلي چون نیاز به کنترل کیفیت بالاتر، حذف برخي از مراحل تولید، اتكاي کمتر به نیروی انسانی، برق و مواد شیمیایی و …

اين كارشناس حوزه ليتوگرافي ادامه مي‌دهد: در این فناوری ليتوگراف مي‌تواند تمام اطلاعات خود را فقط بر روی پلیت (زینک) منتقل کند.

وي با مقايسه شرايط امروز با دوران گذشته مي‌گويد: در‌ گذشته‌ كارهاي‌ چاپي‌ در‌ قالب‌هاي‌ استاندارد‌ تعريف‌ و‌ تهيه‌ مي‌‌شدند‌ و‌ به‌ مراكز‌ چاپي‌ تحويل‌ مي‌‌شدند، ديسكت‌ها‌ و‌ ديگر‌ اقلام‌ توسط‌ پيك‌ها‌ و‌ يا‌ خدمات‌ پستي‌ ارسال‌ مي‌‌شدند، ولي‌ چاپ‌ امروزه‌ با‌ سيستم‌هاي‌ ارتباطي‌‌(Tele Communication) انجام مي‌شود.

فتحعليان با ارايه آماري درباره توليد كارهاي چاپي اظهار مي‌دارد: بر اساس تحقيقات انجام شده، امروزه‌ 10‌ درصد‌ كل‌ كارهاي‌ چاپي‌ در‌ يك‌ روز‌ توليد‌ مي‌‌شود و پيش‌بيني‌ مي‌‌شود‌ تا‌ 20‌ سال‌ آينده‌ توليد‌ يك‌ سوم‌ كل‌ كارهاي‌ چاپي‌ از‌ نوع‌ كارهاي‌ يك‌ روزه‌ باشند.‌

در‌ بخش‌ پيش ‌از ‌چاپ،‌ پس‌ از‌ ظهور‌ سيستم‌هاي‌ نشر‌ روميزي‌ مهم‌ترين‌ تحول‌ تكنولوژيك،‌ حذف‌ فيلم‌ از‌ فرايند‌ چاپ‌ بود. ظهور‌ دستگاه‌هاي‌CTP، كه‌ در‌ آمريكا‌ به‌ آن‌ مستقيم‌ به‌ پليت‌‌(Direct to plate) مي‌‌گويند، فعالان حوزه چاپ‌ را‌ از‌ فيلم‌ بي‌نياز‌ مي‌كند.‌

دو‌ فناوري‌CTP
اين روزها، دو‌ تكنولوژي‌ عمده‌‌CTP وجود‌ دارد؛ سيستم‌ حرارتي‌ و‌‌ نور‌ بنفش، در اين ميان سيستم‌ حرارتي‌ يا‌ ترمال‌‌(Thermal) زودتر‌ از‌ سيستم‌ نور‌ بنفش‌ به‌ بازار‌ عرضه‌ شد.‌

فتحعليان در اين باره توضيح مي‌دهد: هم‌اكنون پليت‌هاي‌ بي‌‌نياز‌ از‌ دارو‌ بحث‌ داغ‌ صنعت‌ چاپ‌ است،‌ البته‌ اين‌ پليت‌ها‌ به‌ هيچ‌ وجه‌ جديد‌ به‌ شمار‌ نمي‌‌آيند،‌ پليت‌هاي‌ بي‌‌نياز‌ از‌ دارو‌ 15 سال‌ پيش‌ هنگامي‌ كه‌ پرس‌تك‌ اولين‌ پليت‌ستر‌ حرارتي‌ خود‌ را‌ كه‌ با‌ پليت‌هاي‌ Ablative كار‌ مي‌‌كردند‌ به‌ بازار‌ عرضه‌ كرد،‌ متولد‌ شدند.

وي مي‌افزايد: اين‌ پليت‌ها‌ داراي‌ يك‌ لايه‌ بالايي‌ آب‌دوست‌‌ (hydrophillic) هستند‌ كه‌ نيروي‌ ليزر،‌ آن‌ را‌ بخار‌ مي‌‌كند‌ و‌ سپس‌ لايه‌ چربي‌ دوست‌ (oleophillic) از‌ زير‌ آن‌ بيرون‌ مي‌‌زند، پليت‌هاي‌ بي‌‌نياز‌ از‌ دارو‌ تا‌ تيراژ‌ 100‌ هزار‌ چاپ‌ توليد‌ مي‌‌شوند.

اين كارشناس حوزه چاپ، با اشاره به قابليت‌ پليت‌هاي‌ حرارتي‌ مي‌گويد: اين پليت‌ها در‌ ابتدا‌ به راحتي‌ قابل‌ تشخيص‌ بودند،‌ زيرا‌ براي‌ استفاده‌ ابتدا‌ بايد‌ آن‌ها‌ را‌ در‌ دستگاه‌هاي‌ گرمادهنده‌‌ قرار‌ مي‌‌دادند،‌ به‌ همين‌ خاطر‌ اين‌ كوره‌ها‌ همواره‌ در‌ چاپخانه‌هايي‌ كه‌ از‌ پليت‌هاي‌ حرارتي‌ استفاده‌ مي‌‌كردند،‌ وجود‌ داشت.‌

فتحعليان درباره پليت‌هاي‌ جديد‌ يادآور مي‌شود: اين پليت‌هاي جديد نيازي‌ به‌ اين‌ دستگاه‌ها‌ ندارند‌ و‌ مي‌‌توان‌ مستقيما‌ آن‌ها‌ را‌ ظاهر‌ كرد. كداك،‌ آگفا،‌ فوجي‌ و‌ شركت‌هاي‌ ريز‌ و‌ درشت‌ ديگر‌ اكنون‌ اين‌ پليت‌ها‌ را‌ ارايه‌ مي‌‌كنند.‌

وي با ترسيم آينده پليت‌هاي قابل استفاده در ليتوگرافي تصريح مي‌كند: در‌ آينده‌ استفاده‌ از‌ پليت‌هاي‌ بي‌‌‌نياز‌ از‌ دارو‌ در‌ سيستم‌ حرارتي‌ و يا در‌ سيستم‌ نور‌ بنفش‌ به‌ يك‌ جريان‌ فراگير‌ تبديل‌ خواهد شد،‌ امروزه شركت‌هاي‌ عمده‌ سازنده‌ سيستم‌هاي‌CTP ،‌ اين‌ نوع‌ پليت‌ و‌ پليت‌سترهايي‌ را كه‌ مي‌‌توانند‌ اين‌ پليت‌ها‌ را‌ ظاهر‌ كنند،‌ به‌ بازار‌ عرضه‌ مي‌‌كنند.

‌ وي اظهار اميدواري مي‌كند؛ در آينده‌اي نه چندان دور فناوري در حوزه ليتوگرافي به عنوان بخشي از صنعت چاپ دچار تحول عظيم مي‌شود و مي‌توان نتايج آن را در كارهاي چاپي خصوصا آثاري چون كتاب و نشريات مشاهده كرد.

لیتوگرافی به روش تدریجی

لیتوگرافی به روش تدریجی

لیتوگرافی به روش تدریجی

لیتوگرافی به روش تدریجی

سطح تغییر پذیر به پله‌های ایجاد شده، تعمیر کردن، به طوری که نتیجه‌ی آن سرب‌پوش کردن الگوهای مجزاست.چنان‌چه وابسته به پله‌های ساخته شده است.نگاشت هم روی شیارها و هم روی برآمدگی‌ها انجام می‌شود.

نگاشت به سمت زاویه‌ی گراور هدایت می‌شود. تورفتگی حذف به واسطه‌ی تکه‌های الگوی مغناطیسی به واسطه‌ی نگارش ایجاد می‌شود.

سطح گراور

این تصویر، نمودار فرآیند مقدماتی برای سطح میکروسکوپی گراور است:
ویفر با الگوی میکروسکوپی متناوب ناحیه‌ی Sio2 و Si. راه حلی است برای حکاکی خیس با KOH.

گراوور برش سطحی
واحد ضخامت با پله‌ی ضخامت
زاویه‌ی پایین نوشته

نمایش شماتیک از دو فلز وابسته به ER1 و ER2.
وضوح تصویر بالا از فلز سیلیکون قطعه 15 Pd/100 A Co/200A Cu/Si.
رعایت قسمت متقاطع در طول پله‌های مستقیم خطوط تیره را نشان می‌دهد گرایش از سطح براق دارد. در قسمت مرکز این نمونه رابطه ER1 را نشان می‌دهد.

رشد تدریجی (Step Growth)

پلیمرهای Step Growth به عنوان پلیمرهای تشکیل شده از واکنش‌های گام به گام (step wise) بین گروه‌های عاملی مونومرهای در حال واکنش تعریف می‌شوند. بیشتر پلیمرهای Step Growth به عنوان پلیمرهای حاصل از چگالش (condensation Polymers) گروه‌بندی می شوند، اما همه‌ی پلیمرهای Step Growth (مانند پلی‌یورتان‌ها که از ایزوسیانید و مونومر الکل‌های دو عاملی تشکیل شده‌اند ) پلیمر تغلیظ شده آزاد نمی‌کنند. پلیمرهای Step Growth وزن مولکولی را در تبدیل اندک با آهنگ خیلی آهسته‌ای زیاد می‌کنند و در تبدیل زیاد (بیشتر از 95 درصد) به وزن مولکولی بالایی دست پیدا می‌کنند.

برای کم کردن تناقض در روش‌های نام‌گذاری، تعاریفی برای پلیمرهای چگالشی و افزایش به وجود آمده است. یک پلیمر حاصل از تغلیظ (چگالشی) به عنوان پلیمری که مولکول‌های کوچک را در طول سنتز حذف می‌کند یا شامل گروه‌های عاملی در زنجیر اصلی خود است، یا اینکه واحد تکراری آن همه اتم‌های موجود در مونومر فرضی (که می‌تواند به مواد ساده‌تر شیمیایی تجزیه شود) را در بر نمی‌گیرد، تعریف شده است.

رشد زنجیری (chain- growth)

پلیمریزاسیون رشد زنجیری یا پلیمریزاسیون افزایشی شامل اتصال مولکول‌ها با پیوند دوگانه یا سه‌گانه شیمیایی است. این مونومرهای اشباع نشده (مولکول‌های یکسان که پلیمرها را می سازند) پیوندهای داخلی اضافه‌ای دارند که می‌توانند شکسته و به مولکول‌های دیگر متصل شوند و زنجیر تکراری را تشکیل دهند. پلیمریزاسیون افزایشی در تولید پلیمرهایی مانند پلی‌اتیلن، پلی‌پروپیلن و PVC شرکت دارد. یک مورد خاص از پلیمریزاسیون زنجیری منجر به پلیمریزاسیون زنده می‌شود. (پلیمریزاسیون زنده، پلیمریزاسیونی است که اگر آن را متوقف نکنند تا ابد ادامه پیدا می‌کنند.)

در پلیمریزاسیون رادیکالی اتیلن، پیوند …. آن شکسته می‌شود و این دو الکترون نوآرایی می‌کنند تا یک مرکز انتشار مانند آن رادیکالی که به خود اتیلن حمله کرده است ایجاد کنند. شکل این مرکز انتشار به نوع خاصی از مگانیسم افزایشی بستگی دارد. مکانیسم‌های بسیاری وجود دارند که پلیمریزاسیون رادیکالی می‌تواند از طریق آن‌ها شروع شود. مکانیسم رادیکال آزاد از اولین روش‌هایی است که استفاده شده است. رادیکال‌های آزاد اتم‌ها یا مولکول‌های بسیار واکنش‌پذیری هستند که الکترون‌های جفت نشده دارند. به عنوان مثال با در نظر گرفتن پلیمریزاسیون اتیلن، مکانیسم رادیکال آزاد می‌تواند به سه مرحله تقسیم شود: مراحل آغاز، انتشار و پایان زنجیر.

تقریباً تمام فناوری‌های نانو از یکی از سه ذره انرژی‌دار، شامل پروتون، الکترون و یون جهت پرتوافکنی به ماده مقاوم به پرتو استفاده می‌کنند. تنها استثناء nanoimprint است، که از یک الگوی مادر برای برجسته کردن ماده مقاوم با استفاده از دما و فشار بدون هیچ‌گونه پرتوافکنی استفاده می‌کند. بعضی از فناوری‌ها از یک ماسک برای در معرض قرار گرفتن قسمتی از یک الگو و یا تمام الگو در یک گام پرتوافکنی استفاده می‌کنند.

صفحه نمایش‌های دیودی نور گسیل‌آلی (OLED) مورد توجه زیادی قرار گرفته‌اند زیرا شفاف، کارآمد و به اندازه‌ی کافی نازک و هم‌چنین انعطاف‌پذیر هستند ولی هم‌اکنون استفاده از آن‌ها محدود به صفحه نمایش‌های کوچک است مانند صفحه نمایش گوشی موبایل. یکی از دلایل آن ضغف قطعه‌ای است که به عنوان الکترودی شفاف برای نور تصویر در آن به کار می‌رود.

OLED از لایه‌هایی نیم رسانای آلی تشکیل شده است که بین 2 الکترود قرار گرفته است یکی از این لایه‌های باید شفاف باشد که به نور اجازه‌ی عبور دهد. امروز در صفحه نمایش‌ها از لایه‌ی شفاف اکسید قلع ایلیم (ITO) استفاده می شود اما این ماده گران قیمت، حساس و انعطاف‌پذیر است که برای صفحه نمایش‌هایی در اندازه بزرگ چندان مناسب نیست هم‌چنین این ماده لایه‌های نور گسیل را تنزل می‌دهد.

الکترود جدید یک توری مشکل از تعداد زیادی سیم فلزی نازک رساننده است که شفافند. یکی از مهندسین برق و استاد علوم رایانه می‌گوید: الکترود باید انعطاف‌پذیری بیشتری داشته باشد و ارزان‌تر از ITO باشد در عین حال نوردهی مواد آلی را نیز تنزل ندهید. پژوهش‌گران این تئوری را به عنوان الکترود بالایی در OLED ترکیب کرده‌اند و هیچ تغییر قابل مشاهده‌ای در وضوح تصویر، بین گسیل نور LED و OLED معمولی (که با الکترود ITO ساخته شده) ندیدند. البته Guo معتقد است که او و همکارانش به انجام آزمایش‌های دقیق‌تری نیاز دارند تا اینکه بتوانند این ها را مقایسه کنند. شرح فعالیت این گروه در نشریه‌ی اینترنتی Advanced Materials می‌باشد.

پژوهش‌گران شبکه‌هایی از مس، طلا، نقره با سیم‌هایی ساختند که پهنای آن‌ها 120 تا 200 نانومتر است و توسط گاف‌هایی به طول 500 نانومتر در یک راستا و گاف‌هایی به طول 10 میکرومتر در راستای قائم جدا شده‌اند. نتیجه رسانندگی عالی این فلزها، کاهش مقاومت تا nm50 است که از مقاومت متوسط لایه‌هایی ITO کمتر است پژوهشگران از شیوه‌ای به نام لیتوگرافی (nano imprint) استفاده کرده اند که به آن‌ها این مکان را می‌دهد که شبکه‌ای از سیم‌هایی را ایجاد کنند که آن را می توان روی هر سطر دیگری منتقل کرد .

  • پژوهش گران توانستند با تغییر پهنای ودرازای سیم شفافیت و رسانا بودن را تغییر دهند نازک کردن سیم ها الکترود را شفاف تر میکند در عین حال سیم‌های نازک تر مقاومت بیشتری دارند. بنابراین پژهش‌گران طول سیم ها را2 برابر کردند که مقاومت را با ضریبی از 3 کاهش می دهد و شفافیت را فقط 5درصد کاهش می دهد Guo می گویید :

قابلیت بالایی برای بازی با این پارامترها وجود دارد او اضافه می کند : روزنه های زیادی برای خوش بین بودن به این ساختار وجود دارد .

  • پکن روشی برای استفاده از بال های جیر جیرک دشتی بعنوان بلوک های چاپ در مقیاس نانو، پیدا کرده اند .

به گزارش پایگاه اینترنتی فناوری نانو، روش آن ها بر پایه لیتوگرافی نانو چاپی(lithography or NIL nano imprint ) است و می تواند برای ساخت پوشش لنزهای ضد بازتابش و همچنین ساخت بسترهای بهبود یافته برای اسپکتروسکوپی رامان سطحی بهبود یافته ، (surface-enhanced)مورد استفاده قرار گیرد .
جیرجیرک های دشتی بیشتر در نواحی گرمسیر زندگی می کنند و به خاطر اندازه بزرگ که طول بال بالغ آن ها به پنج سانتیمتر می رسد ، و داشتن صدای بلند ،در میان شاخ و برگ ها به آسانی پیدا می شوند .
بال آن ها از هزاران برآمدگی ریز شبیه ستون پوشیده شده است،به طوری که نور فرودی را پراکنده و مانع بازتابش آن می شوند.
هر کدام از این ستون های مخروطی شکل، ارتفاعی معادل چهارصد نانومتر دارند و به صورت مایل و با زاویه 30 درجه نسبت به سطح ،روی آن قرار گرفتند.
محققان با استفاده از NIL قالب های بسیاردقیقی از این الگو ها ساخته اند.
آن ها ابتدا بال را کاملاً تمیز کرده وسپس آن را با فشاری مناسب روی لایه گرم شده ای از پلا متیل متا کریلات (PMMA) که اغلب برای ساخت قالب ها مورد استفاده قرار می گیرد،قرار دادند.
با برداشتن بال،آرایه هایی از نانو چاه (ساختار های بال به صورت معکوس)روی قالبPMMA ایجاد می شود.
این قالب ها برای کپی کردن نانو ساختار های مزبور،روی گستره وسیعی از سطوح قابل استفاده می باشد.
جین زانگ از دانشگاه پکن در این باره می گوید:”با استفاده از بال جیرجیرک دشتی به عنوان مهر،قادر هستیم تا نانو ساختار های طبیعی را روی سطوح، کپی کنیم در حالی که ساخت این نانو ساختار ها با روش های معمول بسیار مشکل است.”
سطح بال جیرجیرک های دشتی با ماده موم شکل پوشیده شده که این ماده مانع چسبیدن بال به قالب پلاستیکی می شود. این مسئله مزیتی برای بال ها در روش NILمحسوب می شود، زیرا دیگرنیازی به استفاده از ماده ضد چسبیدن که به طور معمول در روش‌هایNlL مورد استفاده فرار می گیرد، نمی باشد. ­
پس از این که قالب PMMA سرد ومحکم گشت می توان الگوی روی آن را با استفاده از فرایندهایی مثل قلم زنی یونی واکنش پذیر(RIE)، به یک بستر سیلیکونی منتقل کرد.
بسترهای سیلیکونی که پس از قلم زنی مزبور ساخته می شوند،دارای آرایه هایی منظم از نانو چاه در سطح خود می باشد. تحقیقات اخیر نشان داده است که چنین سطحی می‌تواند مانع بازتابش نور گردد.
بنابراین بسترهای سیلیکونی،برای استفاده در لنزها وابزارهای نوری ضد بازتابش بسیار مناسب است.
یکی از ویژگی‌های شاخص یک پوشش،ساختار سطح آن پوشش است. پدیده ی خود چینش پلیمرها(Polymer self assembly)امکان ایجاد ساختارهای نانو با هزینه کم را فراهم کرده است. این ویژگی در مواردی مثل محافظت از کارت های تجاری و بانکی وهمچنین در تولید غشاهای متخلخل نانو که در رشته‌های پزشکی و زیستلوژی استفاده می شوند،کاربرد دارد.
یکی از عوامل مهم درتعریف ویژگی‌های یک پوشش،ساختار سطح آن پوشش است. با این که نگاه به ابعاد سطح در حد 10 یا بیشتر از 10 میکرون نگاه جدیدی نیست،اخیراً درک ما در مورد اهمیت ساختارهای نانوی سطح به طور چشم گیری افزایش یافته است. ویژگی های سایشی سطح(tribogical) و خاصیت ترشوندگی،قابلیت جذب زیست مولکول­ها و یا حتی سلول ها و نیز ظاهر نوری و ویژگی­های لمسی به شدت تحت تاثیر مکان نگاری (topography) سطح در مقیاس نانو قرار می­گیرند. کنترل این ویژگی­ها و در نتیجه کنترل ساختار نانوی سطح، اهمیت زیادی برای بهینه کردن کاربردهای امروزی پوشش­های پیشرفته دارد.
امروزه، شناخت پدیده ی خود چینش پلیمرها امکان ایجاد ساختارهای سطوح در مقیاس های مختلف را فراهم کرده است. ساختارهای سطوح با مقیاس نانو بدون روش های لیتوگرافی (حکاکی) گران قیمت (مانند روش های تولید مدارهای مجتمع در صنعت میکروالکترونیک) قابل دسترسی هستند. هزینه ی این روش ها برای بسیاری از کاربردهای پوششی مقرون به صرفه نیستند، اما از لحاظ کیفیت، برای رسیدن به اثرات مطلوب، کنترل کافی بر روی ساختار سطح دارند.

لیتوگرافی چیست ؟

لیتوگرافی چیست

لیتوگرافی چیست

لیتوگرافی چیست

لیتوگرافی چیست ؟ : لیتوگرافی فرایندی است که در طی آن صفحه هایی فلزی از جنس آلومینیوم موسوم به زینک یا پلیت ساخته می شود. از این صفحه ها در چاپخانه های مجهز به سیستم چاپ افست برای انجام عملیات چاپ بر روی کاغذ استفاده میشود. بنابر این لیتوگرافی یک مرحله ی واسطه ای در چاپ افست است . فایلهای طراحی شده ابتدا در لیتوگرافی تبدیل به صفحات فلزی شده و سپس این صفحات به چاپخانه ارسال می گردد تا در آنجا بوسیله ی آنها عملیات چاپ بر روی کاغذ صورت بگیرد.

لیتوگرافی چیست

در لیتوگرافی ابتدا فایلها به چهار رنگ اصلی سازنده ی خود تقسیم می شوند و سپس تصویر مربوط به هر رنگ با نوعی پلیمر مخصوص بر روی صفحه ی فلزی چاپ می شود . جنس سطح این ورقه ی فلزی از موادی پوشانیده شده است که به هیچ عنوان مرکب چاپ را به خود جذب نمیکند. در عوض جنس مواد پلیمری که طرح را با آن را بر روی زینک چاپ می کنند جاذب مرکب می باشد. از همین خاصیت در چاپ استفاده می شود (برای کسب اطلاعات تکمیلی در این زمینه مقاله ی “چاپ افست چیست” را مطالعه کنید).لیتوگرافی چیست : برای ساخت زینک دو روش وجود دارد روش قدیمی تر که امروزه هنوز هم کم و بیش مورد استفاده قرار می گیرد از دستگاهی به نام ایمیج ستر (Image Setter) استفاده می شود.
دستگاه لیتوگرافی

دستگاه لیتوگرافی

دستگاه لیتوگرافی

دستگاه لیتوگرافی

این دستگاه هر چهار فایل تفکیک شده از فایل اصلی را با رنگ مشکی بر روی طلق شفاف پرینت می گیرد. در حقیقت دستگاه ایمیج ستر چیزی جز یک پرینتر سیاه و سفید بزرگ لیزی با قابلیت پرینت بر روی طلق شفاف نیست. البته دقت چاپ و رزولوشن پرینت در این دستگاه فوق العاده بالاست. پس از اینکه این طلق ها آماده شد آنها را بر روی زینک های خام چسبانده و با گیره های مخصوصی فیکس می کنند. سطح زینک خام از ماده ی پلیمری جاذب مرکب پوشانده شده است و در طی فرایند ساخت زینک قسمت های اضافی از روی سطح آن برداشته می شود تا فقط بخشهای طرح باقی بماند. در حقیقت عملیات چاپ بر روی زینک برعکس حالت معمول انجام می شود.

زینک (پلیت) لیتوگرافی چیست

جنس مواد پلیمری که سطح زینک را پوشانده است به نور فرابنفش حساس است و در صورت قرار گرفتن در مقابل نور تبخیر می شود. پس از اینکه طلق های شفاف که به آنها فیلم گفته می شود را بر روی زینک بستند آنها را در محفظه ای قرار می دهند تا نور ببینند. در اثر نور دیدن در بخشهایی از زینک که در مقابل طلق شفاف قرار گرفته و نور می بیند مواد پلیمری تبخیر می شوند و از بین می روند اما در بخشی که زینک در مقابل بخشهای سیاه شده ی فیلم قرار میگیرد و نور نمیبیند مواد پلیمری باقی می مانند.سپس زینک را در محلولی قلیایی (معمولاً از مشتقات آمونیاک) شستشو می دهند تا بخشهای باقی مانده ی مواد پلیمری که نور دیده اند ولی هنوز کم و بیش بر سطح زینک باقی مانده اند پاک شوند و اصطلاحاً زینک ظاهر شود. پس از آن زینک در محلولی دیگر شستشو داده می شود تا بخشهای نور ندیده ی آن تثبیت شوند. بابر این ساخت زینک در این روش شامل تهیه ی فیلم و سپس ساخت زینک است . اما در روش های جدید تر از دستگاهی به نام Plate Setter استفاده می شود که بدون درست کردن فیلم مستقیماً زینک را می سازد. یعنی فایل از کامپیوتر به دستگاه ارسال می شود و زینک آماده از دستگاه خارج می شود. میتوان گفت که دستگاه پلیت ستر پرینتر زینک است. توجه داشته باشید که متداول است که به ورقه ی فلزی تولید شده در حالت اول زینک و در حالت دوم پلیت می گویند.

زینک لیتوگرافی

زینک لیتوگرافی

لیتوگرافی چیست :

یاد آوری دو نکته را ضروری می دانم اول اینکه واژه ی لیتو گرافی در فارسی به معنای چاپ سنگی است که بر گرفته از یکی از روش های چاپ بسیار قدیمی است که بعداً نو گزینش شده و به تکنولوژی تولید فیلم و زینک نیز تعمیم داده شده است. نکته ی دوم اینکه برای تولید فیلم در سالهای نه چندان دور که هنوز کامپیوتر وجود نداشت (و طبعاً دستگاه ایمیج ستر هم ساخته نشده بود) از روش عکاسی سنتی و ظهور فیلم استفاده می شد و برای ساخت فیلم از فیلتر های رنگی استفاده می کردند. Lithography Plate Setter